Kiến thức trầm hương

• Cây gió bầu là cây gì? Cây gió bầu hay cây dó bầu là loại cây giống tạo ra trầm hương quý hiếm hiện nay. Đặc điểm cây dó bầu là gì? Cách tạo trầm hương từ cây gió bầu? Cùng Trầm hương Mộc Thiền đi tìm câu trả lời trong bài viết này nhé?

      ·  Cây gió bầu là cây gì?

Cây gió bầu, còn gọi là cây dó bầu, là một loài thuộc chi Aquilaria, họ Trầm, với 21 loại khác nhau. Đây là loại cây dễ trồng, đặc biệt thích hợp với khí hậu nhiệt đới gió mùa.

Cây dó bầu nổi tiếng vì khả năng tạo ra trầm hương. Khi cây bị tổn thương, nó sẽ tiết ra một loại nhựa sẫm màu có mùi thơm đặc trưng, qua thời gian hình thành trầm hương – một loại gỗ cực kỳ quý hiếm. Vì lý do này, cây dó bầu thường được gọi là cây trầm hương.

Tuy nhiên, không phải loài cây dó nào cũng tạo ra được trầm hương [1]. Theo thống kê của ngành thực vật học, trên thế giới có khoảng 25 loài cây dó, nhưng chỉ có 19 loài trong số đó có khả năng tạo trầm hương. Ở Việt Nam, có 4 loài dó có khả năng hình thành trầm hương:

• crassna Pierrei ex Lecomte (cây dó Bầu)
• baillonii Pierrei ex Lecomte (cây dó Gạch)
• banaense P.H.Ho (cây dó Bà Nà)
• rugosa L.C.Kiet & P.J.A.Kessler (cây dó Quả nhăn)

Đặc điểm cây gió bầu – Cách nhận biết cây gió bầu

Cây gió bầu có thân cao, lá dài, thân cây màu xám đốm trắng, gỗ cây gió bầu rất mềm và có màu trắng, thường ra hoa kết trái vào mùa hè từ tháng 3 đến tháng 6.

Cây gió bầu có thân lớn có đường kính khoảng 60cm với màu xám, vỏ nhẵn, có hoa, ưa sống ở các khu rừng rậm nhiệt đới. Cây gió bầu trầm hương sở hữu những đặc điểm nổi bật như sau:

• Thân cây: Cao lớn, có thể đạt tới 30 – 40 mét, đường kính thân cây khoảng 50 – 60 cm. Thân cây màu xám trắng, thường có nhiều vết đốm, với vẻ bề ngoài nhẵn mịn.
• Lá:Dạng lá đơn, hình bầu dục hoặc hình trứng, dài khoảng 10 – 20 cm, rộng 5 – 8 cm. Mặt trên lá nhẵn bóng và có màu xanh đậm, mặt dưới lại có màu nhạt hơn và phần lông mềm. Cả cành non và cuống lá cũng có lông mềm.
• Hoa:Nhỏ, màu trắng ngà, nở thành chùm ở nách lá. Hoa có 5 cánh mỏng, nhọn ở đầu.
• Quả:Hình bầu dục, khi chín có màu nâu sẫm, chứa nhiều hạt nhỏ.

Cây gió bầu trồng ở đâu nhiều nhất?

Cây gió bầu (hay còn gọi là cây bầu gió) thường được trồng ở các khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới, bao gồm Việt Nam, Thái Lan, Malaysia, và Indonesia. Loài cây này phát triển tốt ở những vùng có khí hậu ẩm ướt, đất phù sa màu mỡ và thoát nước tốt.

Ở Việt Nam, cây gió bầu được trồng nhiều nhất ở các tỉnh miền Trung và miền Nam như Khánh Hòa, Bình Thuận, Ninh Thuận, và các tỉnh Tây Nguyên như Gia Lai, Đắk Lắk. Các khu vực này có điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng phù hợp cho sự phát triển của cây gió bầu, giúp cây sinh trưởng mạnh mẽ và cho ra sản phẩm chất lượng.

Điều kiện để cây gió bầu sinh trưởng tốt

Để cây gió bầu phát triển và sinh trưởng tốt thì môi trường xung quanh cần đáp ứng các điều kiện cần và đủ như sau:

• Về thời tiết:Nhiệt độ trung bình hàng năm từ 20-25 độ C, lượng mưa từ >1500mm/năm tránh lụt úng trên 1 giờ, độ ẩm khoảng >80%.
• Về đất đai:Đất ẩm, tơi xốp, độ dày tầng đất trên 40cm, nhiều mùn. Cây dó bầu sinh trưởng không tốt trên các loại đất đá vôi, cát hoặc ngập úng.

Một số bệnh thường gặp ở cây gió bầu: Lở ở cổ rễ, thối thân, cháy lá, phấn trắng, sâu ăn lá, sâu đục thân,… cách khắc phục là sử dụng các loại thuốc đặc trị để hạn chế tác nhân của sâu bệnh.

Cây gió bầu có tác dụng gì? Lợi ích khi trồng cây dó bầu

Việc trồng cây gió bầu mang lại nhiều lợi ích cho con người như:

Lấy gỗ

Gỗ cây gió bầu với đặc tính mềm mại và hương thơm dịu nhẹ, là nguồn nguyên liệu lý tưởng để làm chất đốt hoặc chế tạo nhang thơm. Nhang trầm từ cây gió bầu hoàn toàn tự nhiên, không độc hại, an toàn cho sức khỏe người sử dụng, góp phần mang đến bầu không khí ấm cúng, thanh tịnh cho gia đình.

Nụ trầm hương được làm từ phần gỗ trầm của cây dó bầu

Chưng cất tinh dầu trầm hương

Cây gió bầu sau khi tạo ra trầm thì toàn bộ thân, rễ, lá của cây dó bầu đều được sử dụng để chưng cất tinh dầu Trầm hương. Ngoài ra, với những cây gió tạo ra Trầm Hương thì giá trị của nó có thể lên đến hàng tỷ đồng.

Tinh dầu từ Trầm Hương là một trong những sản phẩm đắt giá từ cây gió

>> Sự khác biệt về trầm hương kỳ nam bạn đã biết chưa? Rất nhiều người nhầm lẫn về 2 loại này

Tạo trầm hương

Trầm hương – “tinh hoa của đất trời” chính là “mỏ vàng” ẩn chứa trong từng thớ gỗ cây gió bầu. Trầm hương quý hiếm có thể giữ nguyên khối hoặc được chế biến thành các sản phẩm tinh xảo như vòng trầm, tinh dầu, nhang trầm, sánh trầm hương… mang giá trị kinh tế và ý nghĩa tâm linh to lớn.

Cách tạo trầm trên cây dó bầu

Việc tạo trầm trên cây dó bầu (hay còn gọi là cây gió bầu) là một nghệ thuật đòi hỏi sự kiên trì, tỉ mỉ và am hiểu sâu sắc về đặc tính của cây. Dưới đây là một số phương pháp phổ biến để tạo trầm trên cây dó bầu:

• Cấy trầm truyền thống:bằng cách khoan lỗ tạo vết thương cho cây
• Cấy ghép côn trùng tạo trầm:Phương pháp này sử dụng côn trùng thuộc họ Scolytidae, hay còn gọi là bọ xít đục gỗ, để tạo ra những vết thương trên thân cây, kích thích quá trình hình thành trầm hương.
• Cấy vi sinh:Phương pháp này sử dụng các chủng vi sinh có khả năng phân hủy gỗ để tạo ra những vết thương nhỏ trên thân cây, kích thích quá trình hình thành trầm hương.

• Trong tự nhiên thì khoảng hàng trăm, hàng nghìn cây Gió Bầu với có một cây tích trầm và việc tạo trầm nhân tạo cũng không hề đơn giản. Do đó những cây Gió Bầu có trầm được coi là báu vật còn quý hơn vàng rồng có nhiều công dụng quan trọng đối với sức khỏe, tinh thần cùng tâm linh và phong thủy.
• Việc trồng cây Dó Bầu không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế cao mà còn bảo vệ nguồn tài nguyên rừng và chống xói mòn. Đặc biệt là cây Gió Bầu có khả năng tạo ra trầm hương chứa nhiều tinh chất quý hiếm giúp thư giãn, giảm căng thẳng hiệu quả. Hơn nữa, các hoạt chất trong trầm hương giống như hoạt chất an thần giúp ngủ ngon và sâu giấc.
• Trầm hương mang hương thơm đặc trưng với tính thuần dương có khả năng xua đuổi tà khí, đẩy lùi vận xui cùng thu hút tài lộc, may mắn. Vì vậy, nó được sử dụng để tạo ra các sản phẩm có giá trị như vòng tay, tượng Phật, trầm hương cảnh,…
• Gỗ cây Dó Bầu được dùng làm nhang hoặc chất đốt có nhiều tác dụng tuyệt vời đối với sức khỏe. Đốt nhang trầm không chỉ giúp loại bỏ mùi hôi khó chịu và thanh lọc không khí hiệu quả mà còn tạo không gian thanh tịnh và yên bình tập trung vào quá trình tu tập, thiền định.
• Chất nhựa sinh ra từ vết thương trên cây Gió Bầu hay trầm hương mang hương thơm ngọt dịu, thanh khiết và quyến rũ. Đây là nguồn nguyên liệu quý giá cho quá trình sản xuất nước hoa, tinh dầu cao cấp. Tinh dầu trầm hương với hoạt chất kháng viêm giúp làm mờ vết thâm sẹo, cải thiện sắc tố da và chống lão hóa rất tốt.
• Qua những nội dung mà chúng tôi đã chia sẻ ở trên thì bạn đã nắm được cách nhận biết cây Gió Bầu tụ trầm trong tự nhiên. Điều này sẽ giúp bạn tiết kiệm tối đa thời gian trong việc tìm kiếm cây Dó có trầm. Bạn cũng có thể áp dụng phương pháp này để xác định được thời gian phù hợp để thu hoạch trầm hương nhân tạo.